رایزن فرهنگی ایران در آستانه: ایران با آسیای مرکزی و قزاقستان از قرابات و پیوندهای تاریخی مشترکی برخوردار می باشد

آستانه. 2 دسامبر 2014 میلادی برابر با 11 آذر 1393 هجری خورشیدی. ایرتاگ - خبرگزاری تلگراف ایران. مطلوبه شاه علی یوا، سردبیر بخش فارسی کازتاگ - خبرگزاری بین المللی قزاقستان با دکتر اصغر صابری، رهبر رایزنی فرهنگی ایران درقزاقستان مصاحبه داشته است که در اختیار مشتریان سایت قرار می دهیم


    ¬آقای دکتر صابری، وظایف و اهداف اصلی رایزنی فرهنگی ایران در کشورهای خارجی، از جمله در قزاقستان عبارت از چیست؟

ج: هدف فعالیت های رایزنی های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای خارجی ایجاد تعامل با جامعه میزبان و مردم آن کشور است که با اجرای برنامه های مخالف فرهنگی، هنری، برپایی نمایشگاه های مختلف به معرفی فرهنگ جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران و توسعه و گسترش پیوند روابط فرهنگی و دوستی بین دو ملت می پردازد. رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در قزاقستان نیز هدفی جز معرفی فرهنگ و تمدن دیرینه جمهوری اسلامی و مردم این کشور در دورانهای مختلف و گسترش روابط همه جانبه فرهنگی و هنری و علمی و آموزشی با جمهوری قزاقستان ندارد و با اجرای برنامه های متنوع برای گسترش دوستی و پیوند با مردم و دولت این کشور تلاش می کند.

-    ایران تقریبا تنها کشوری در جهان است که در کشورهای خارجی به جز نمایندگی دیپلماتیک رسمی یعنی سفارت جمهوری اسلامی ایران، بصورت مستقل رایزنی فرهنگی نیز دارد. بگویید که رایزنی فرهنگی ایران مربوط به کدام وزارت یا موسسه دولتی ایران است؟

ج : رایزنی فرهنگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور زیر مجموعه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هستند که این سازمان به نحوی هم با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم با وزارت امور خارجه جمهوری سلامی ایران مرتبط هستند و در حقیقت رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توسط هیأتی انتخاب می شوند که هم وزیر امور خارجه و هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عضو آن شورا هستند. بنا براین در حقیقت رایزنی های فرهنگی در خارج از کشور جدای از سفارت خانه ها نیستند و یکی از مجموعه های سفارتخانه به حساب می آید ولی با توجه به اینکه وظایف و مسئولیت فعالیت های فرهنگی و فعالیتهای علمی، آموزشی و ارتباطات دانشگاهی بصورت مستقیم جزء وظایف رایزنی های فرهنگی هست لذا رایزنی ها وظایف و اختیارات ویژه ای در این حوزه ها دارند، به همین جهت بدلیل گستردگی فعالیت ها و ارتباطات خود عموما در کشورهای مختلف با امکانات و تشکیلات مجزا و خارج از ساختمان سفارتخانه ها مستقر و مشغول فعالیت هستند که این جدایی ساختمان و استقلال مکانی به معنی جدایی از سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران نیست.  در یک کلام رایزنی فرهنگی به عنوان یکی از زیر مجموعه های سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران هماهنگ با سفارتخانه به فعالیت های فرهنگی، هنری علمی، آموزشی و ایجاد ارتباط با دستگاه ها و مراکز فرهنگی و دانشگاهی محلی و جامعه میزبان می پردازد.

-- رایزنی فرهنگی ایران از چند سال به این سو در قزاقستان فعالیت می کند و شخص جناب عالی چند سال می شود که به عنوان رهبر رایزنی ایران در آستانه ایفای وظیفه می کنید؟
ج. ایران از گذشته های دور تا کنون با فرهنگ و هنر و تمدن دیرینه خود با اقوام، ملت ها و کشورهای مختلف تعامل سازنده و مؤثری داشته است و به همین سبب است که ایران با آسیای مرکزی و قزاقستان از قرابات و پیوندهای تاریخی مشترکی برخوردار می باشد، به نحوی که مشترکات تاریخی و پیوندهای فرهنگی را می توان در سطوح مختلف از زبان و ادبیات گرفته تا مذهب و هنر و سایر امور فرهنگی مشاهده نمود. بر این اساس ایران و قزاقستان با توجه به سابقه تاریخی و سابقه کهن روابط، در دایره ی تمدنی یکسانی قرار گرفته اند.
از جمله مشترکات فرهنگی ایران و قزاقستان را می توان در تاریخ مشترک پیوندهای دینی، وجود لغات مشترک درزبان فارسی و قزاقی مشاهده نمود، به خصوص که بسیاری ازدانشمندان وشعرای فارسی زبان از آسیای مرکزی برخاسته اند و شاعرانی مانند مختوم قلی، علی شیرنوایی، صدرالدین عینی، مختار عویضف و... نیز به صراحت در اشعارشان خود را درس آموخته شعرای بزرگ ایرانی معرفی کرده اند.
از زمان استقلال کشور قزاقستان در ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی بود که استقلال جمهوری قزاقستان را به رسمیت شناخت و از همان سالهای اولیه استقلال قزاقستان، روابط بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان بطور رسمی آغاز گردید، روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری قزاقستان با فعالیت رسمی تحت عنوان وابسته فرهنگی در جمهوری قزاقستان آغاز شد و پس از مدتی سطح روابط فرهنگی به رایزنی فرهنگی ارتقاء یافت. از این رو در ماه می 1993 موافقتنامه فرهنگی بین ج. ا. ایران و جمهوری قزاقستان منعقد شد و نخستین آشنایی دانشمندان قزاقستان با علم و دانش ایران در سال 1993 صورت گرفت. در آن زمان آکادمی علوم قزاقستان از آقای رئیس جمهوری وقت جمهوری اسلامی ایران آقای هاشمی رفسنجانی استقبال کرد و ملاقات مذکور همکاری میان دانشمندان دو کشور را پایه ریزی کرد. و طی این مدت با دانشگاه های تهران، مشهد، شریف، فنی امیر کبیر و کتابخانه منطقه ای علم و فناوری روابطی برقرار گردید.
پس از آن در سفر آقای نظربایف به جمهوری اسلامی ایران نیز مذاکرات مهمی با مقامات ایرانی در مورد همکاری های گسترده علمی، پژوهشی فرهنگی و ورزشی صورت گرفت و آموزش زبان فارسی به عنوان یکی از راه های توسعه روابط فرهنگی در دانشگاه های مختلف قزاقستان آغاز شد. بطوریکه اکنون در بسیاری از دانشگاه های قزاقستان مانند دانشگاه فارابی، آبلایخان، آبای، ژمپول و دانشگاه شهر آکتائو زبان فارسی تدریس می شود.
در طول سالهای پس از استقلال جمهوری قزاقستان و از سال 1991 تا کنون روابط بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان همواره روابطی گرم صمیمی و نزدیک بوده است که رفت و آمد مسئولین و مخصوصا رؤسای جمهور دو کشور به کشورهای یکدیگر و همکاری های مشترک دو کشور در زمینه های مختلف مخصوصا در حوزه فرهنگ  نشان از دوستی و صمیمیت خوب بین دو کشور و دو ملت ایران و قزاقستان است. سفر رئیس جمهور قزاقستان آقای نظربایف به جمهوری اسلامی ایران در ۱۳ مرداد ۱۳۹۲ برای شرکت در مراسم تحلیف دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور اسلامی ایران و سفر رئیس جمهور اسلامی ایران آقای دکتر روحانی به جمهوری قزاقستان در 18 شهریور سال جاری نشانگر عزم و اراده جدی دو دولت و دو ملت بزرگ ایران و قزاقستان در توسعه روابط دوجانبه می باشد. بطوری که رؤسای جمهور هر دو کشور در مراسم استقبال و مذاکرات و سخنرانی های خود بر توسعه همکاری های فیما بین تأکید کردند، آقای روحانی رئیس جمهور ایران در دانشگاه نظربایف در سخنرانی خود گفت: "اکنون زمان احیای تمدن اسلامی با رشد تفکر علمی و عقلی فرا رسیده. اسلام همواره مروج همزیستی علم و دین و ادیان بوده است، چه کسی می‌تواند ملت‌ها را از افتخار به فارابی‌ها، خوارزمی‌ها، رودکی‌ها و ابن سیناها محروم کند. در همین کشور شما، قزاقستان، عکس و نام فارابی بر اسکناس رسمی نقش بسته است و مهمترین و قدیمی‌ترین دانشگاه قزاقستان «الفارابی» نام دارد. اما مهم این است که ما ملت های منطقه روزی متحد بوده ایم، نه فقط از نظر سیاسی که از نظر فرهنگی ذیل یک قاره فرهنگی زیسته و بالیده‌ایم و تمدن ساخته‌ایم".
روحانی در سخنرانی خود افزود: تمدنی که در فلسفه و الهیات فارابی، در علم و طب ابن سینا، در ریاضیات خوارزمی، در هنر و ادب رودکی و فردوسی از آن برآمده‌اند، تمدنی که آسیای میانه مرز شرقی آن و خاورمیانه مرز غربی آن است؛ تمدنی که فارس و ترک و هند و عرب را متحد ساخته و از دل آن آثار مادی و معنوی بزرگی خلق شده است.»
دکتر روحانی، خواست ملت های ایران و قزاقستان را توسعه و تعمیق روابط دانست و با اشاره به اینکه رویکرد آقای نظربایف جزو موثرترین عوامل تحکیم روابط دوجانبه است، افزود: در چهار ملاقاتی که در یکسال گذشته با رییس جمهوری قزاقستان داشتم، این اراده قوی را برای توسعه روابط تهران – آستانه مشاهده کردم.
آقای نظربایف نیز در ملاقات با دکتر روحانی با تأکید بر گسترش روابط بین دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان در سخنرانی خود گفت : «ایران یکی از مهم ترین شریکان اقتصادی قزاقستان در خاورمیانه است...انتظار داریم پایان سال جاری با افتتاح خط آهن برکت بین 'قزاقستان – ترکمنستان و ایران به عنوان خط اتصال آسیای مرکزی با خلیج فارس، میزان مبادلات تجاری بین دو کشور را به دو میلیارد دلار برساند». نظربایف همچنین در کنفرانس خبری با روحانی گفت: برای ما حمایت ایران از ابتکارهای بین المللی قزاقستان بسیار حائز اهمیت است.
دو کشور ایران و قزاقستان با وجود علائق و مشترکات زیاد از قبیل  پیشینه مشترک تاریخی، زبان و ادبیات، شاه راه جاده ابریشم در طول تاریخ، دین، مبادلات فرهنگی، سیاسی، ااقتصادی و تجاری و تبادل اطلاعات علمی ، وجود دانشمندان و شخصیتهای علمی مورد احترام دو طرف مانند، فارابی، خواجه احمد یسوی، رودکی، فردوسی و ... همواره پیوندی دیرینه و استوار داشته اند که رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در همین راستا برای توسعه و گسترش این روابط و ایجاد فضای دوستی و صمیمیت بیشتر بین دو کشور و دو ملت بزرگ جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان در طول مدت فعالیت خود فعالیت های زیر را انجام داده است:
1.    ایجاد تسهیلات لازم برای تبادل کالاها و اقلام فرهنگی و هنری و صنایع دستی
2.    برگزاری دوره های آموزشی مهارت افزایی زبان فارسی و ایرانشناسی برای اساتید و دانشجویان
3.    برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در زمینه هنرهای سنتی و صنایع دستی
4.    اعزام اساتید زبان فارسی و ایرانشناسی به دانشگاه های این کشور.
5.    اعزام اساتید و دانشجویان دانشگاه های مختلف قزاقستان به جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در دوره های تکمیلی زبان فارسی و فرصت های مطالعاتی
6.     برگزاری سمینارها و کنفرانس های مشترک  در حوزه های مورد علاقه طرفین مانند نشست های علمی در مورد روابط و پیشنه تاریخی فرهنگی طرفین
7.    مشارکت فعال در کنفرانس هایی که در این کشور برگزار می شود
8.    برگزاری نمایشگاه کتاب، نماشگاه صنایع دستی، نمایشگاه هنری، نمایشگاه خط و خوشنویسی، نماشگاه فناوری و صنایع و ...  
9.    برگزاری کنسرتهای موسیقی و هفته فیلمهای ایرانی
10.    مشارکت فعال هیأت ایرانی در کنگره رهبران ادیان سنتی جهان و کنفرانس معنویت که هر دو سال یکبار در قزاقستان برگزار می شود.
11.     اعزام هیأتهای علمی، فرهنگی و هنری قزاقی به جمهوری اسلامی برای معرفی فرهنگ و هنر مردم قزاقستان به مردم جمهوری اسلامی ایران
12.    انتشار مقالات متعدد برای معرفی کشور و فرهنگ و هنر جمهوری قزاقستان در نشریه ها و سایت های اینترنتی جمهوری اسلامی ایران
13.    برگزاری نشست ها و همایش های علمی و فرهنگی با مشارکت دانشگاه ها و مراکز علمی و آموزشی قزاقستان در مورد موضوعات مورد علاقه طرفین
14.    هماهنگی برای برگزاری پیشیته تاریخی و تمدنی ایران و قزاقستان که در دانشگاه شهید بهشتی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد
15.    ایجد زمینه های عقد تفاهمنامه های فرهنگی، هنری و علمی بین دانشگاه ها و مراکز علمی و آموزشی ایران و قزاقستان.
در مورد بخش دوم سؤال شما در مورد مدت حضور من در جمهوری قزاقستان؛ من الان حدود سه سال و چند ماه است که به عنوان رایزن فرهنگی مشغول فعالیت هستم که در این مدت تلاش کرده ام ارتباط خوب و مناسب و سازنده ای با دستگاه های فرهنگی، هنری و مراکز علمی و دانشگاهی و دولت و مردم خوب جمهوری قزاقستان داشته باشم که بحمدالله با همکاری مشترک دستگاه ها و مراکز دولتی و مردم این کشور فعالیت های خوبی انجام شده است.

--آیا رایزنی فرهنگی در شهرهای دیگر قزاقستان نیز بخش ها یا مرکزها دارد؟

ج. رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران تا قبل از انتقال پایتخت جمهوری قزاقستان به شهر آستانه تا سال 2010 در شهر آلماتی، در ساختمانی که برای رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران خریداری شد مستقر بود. ولی با انتقال مراکز دیپلماتیک و همچنین سفارت جمهوری اسلامی ایران از آلماتی به شهر آستانه رایزنی فرهنگی هم به عنوان بخشی از سفارت به شهر آستانه منتقل شد ولی با توجه به اینکه بخش عمده روابط و فعالیت های فرهنگی و هنری رایزنی فرهنگی با مراکز فرهنگی، هنری و دانشگاه های شهر آلماتی بود به همین جهت علیرغم انتقال رایزنی به آستانه دفتر نمایندگی رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر که مراکز فرهنگی خود را در آلماتی حفظ کردند، در آلماتی باقی ماند تا به عنوان زیر مجموعه سفارت و رایزنی فرهنگی بتواند در جهت حفظ و گسترش روابط و تبادلات فرهنگی و اجرای برنامه های رایزنی فرهنگی را در این شهر دنبال کند. بنا براین علاوه بر رایزنی فرهنگی در شهر آستانه رایزنی فرهنگی یک دفتر نمایندگی نیز در شهر آلماتی دارد که هماهنگ با رایزنی فرهنگی در آستانه و همینطور هماهنگ با سرکنسولگری آلماتی و سفارت جمهوری اسلامی ایران در آستانه با فعالیت مشغول است، علاوه بر آن رایزنی فرهنگی از فعالیت های و اجرای برنامه های مرکز فرهنگی ایرانیان در شهر چیمکنت نیز حمایت و برای اجرای برنامه به آنها کمک می کند.
--آقای دکتر، زمانی فرا رسیده که حتی یک مرکز تجارتی و یا شرکت تولیدی هم وبگاه، سایت یا پایگاه اینترنتی دارد. آیا رایزنی سایت خودرا راه اندی کرده و اگر کرده، لطفا نشانی سایت را در اختیار مشتریان عزیز ما بگذارید.

ج‌.    رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر رایزنی های فرهنگی در کشورهای دیگر برای اطلاع رسانی و ایجاد ارتباطات و تعاملات فرهنگی سایت اینترنتی دارد که آدرس سایت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران برای علاقمندان به این آدرس قابل دسترس می باشد، که این سایت از همان آغاز حضور رایزنی فرهنگی در جمهوری قزاقستان راه اندازی و فعال شده است.
http://fa.almaty.icro.ir/